💉 Welke invloed heeft ons endocrien systeem op denken?
Het endocrien systeem – ons hormonaal regelsysteem – speelt een fundamentele rol in het denken, veel meer dan vaak wordt aangenomen. Hormonen zijn chemische boodschappers die via het bloed tal van lichaamsfuncties reguleren, waaronder processen in de hersenen. Een van hun belangrijkste functies is het aansturen van de aanmaak en afgifte van neurotransmitters – de stoffen die zorgen voor de informatieoverdracht tussen zenuwcellen.
Denkvermogen is geen zuiver rationeel, afgebakend proces, maar wordt voortdurend beïnvloed door de interne balans van neurotransmitters. Stoffen zoals cortisol (stress), dopamine (motivatie en beloning), serotonine (welbevinden), oxytocine (verbondenheid) en adrenaline (alertheid), acetylcholine, GABA en noradrenaline worden door de hersenen, in het bijzonder via de hypothalamus en het endocrien systeem geregeld. Een disbalans in deze hormonen kan leiden tot elektrische storing in geleiding van data in de hersenen.
Het gevolg; denkstoornissen, emotionele instabiliteit of verstoorde besluitvorming.
De kwaliteit van ons denken is dus rechtstreeks afhankelijk van een goed werkend hormonaal evenwicht.
Deze hersenstructuur monitort voortdurend het interne lichaamsevenwicht en stuurt de afgifte van hormonen bij via klieren zoals de hypofyse, bijnieren, schildklier of geslachtsklieren. Hierdoor worden de juiste neurotransmitters geproduceerd en vrijgemaakt, afgestemd op de behoeften van het moment: alertheid bij gevaar, rust bij herstel, focus bij analyse, enzovoort.
Wat hierbij vaak over het hoofd wordt gezien, is dat het endocrien systeem geen op zichzelf staand geheel is, maar deel uitmaakt van ons totale fysieke gestel. Het draagt actief bij aan de homeostase: het streven naar evenwicht in temperatuur, bloeddruk, suikerspiegel, pH, energieverdeling én dus ook in cognitieve balans. Dit vormt een complexe feedbacklus tussen lichaam en denken.
Vanuit evolutionair oogpunt ontwikkelden deze systemen zich niet los van elkaar. Ons vermogen tot nadenken en bewustzijn is verweven met het vermogen van het lichaam om zichzelf te reguleren. Denken is dus geen losstaand hersenproces, maar een geïntegreerd biologisch verschijnsel, waarbij neuro-elektrische en hormonale signalen samenwerken.
Het endocrien systeem is dus een onzichtbare maar bepalende kracht achter onze mentale processen. Het vormt, samen met het zenuwstelsel, de biochemische basis van ons bewustzijn, onze waarneming en ons vermogen om logisch, creatief of empathisch te denken. Wie het menselijke denken wil begrijpen, moet dus niet alleen naar neuronen en synapsen kijken, maar ook naar de trage, doch diepwerkende invloed van hormonen. Het endocrien systeem is als het ware een stille dirigent van ons innerlijk leven, die ons denken vormgeeft op een vaak onzichtbare, maar niet te onderschatten manier.